Seizoensblik januari 2025 – Van Houten, C’est bon… bon

 

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

reclamefoldertjes: waakt u voor naamaaksel…. , ca. 1900

Het is dit jaar precies 200 jaar geleden dat de Algemeene Tentoonstelling van Voorwerpen van Nationale Nijverheid werd gehouden in Haarlem. Voor deze tentoonstelling die in Haarlem gehouden werd, konden producenten, ambachtslieden en landbouwers uit het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden een selectie van hun werken tentoonstellen. Het was de tweede nationale Nijverheidstentoonstelling, de eerste vond plaats in 1820 in Gent, de volgende zou plaatsvinden in 1830 in Brussel.
Uit de catalogus van deze tentoonstelling blijkt dat Casparus van Houten aan deze tentoonstelling heeft deelgenomen en wel met ‘six paquets de chocolat’. Zijn product was, samen met dat van 900 andere inzenders, geselecteerd door een deskundige commissie. Er was één andere inzending met chocolade: die van de firma Soldati & Giroldi, eveneens gevestigd in Amsterdam. Geen van beiden ontvingen ze een onderscheiding.

De tentoonstelling werd geopend door koning Willem I en werd gevierd met een feest op de Grote Markt. In de Groninger Courant van 9 augustus 1825 lezen we:

Naar verluidt was de Koning onder de indruk van de hoogte welke de vaderlandse nijverheid heeft bereikt en heeft vier uren op de tentoonstelling doorgebracht.

 

 

 

 

Als Van Houten in 1827 een verzoek indient voor het octrooi op zijn uitvinding, de cacaopers, ziet hij al als één van de mogelijkheden om de bloei van het bedrijf te bevorderen: verzending naar buiten. Van Houten wil zijne nu geïnventeerde Fijne chocolade in Vlesschen, die minder aan bederf onderhevig is, op afzetmarkten buiten Amsterdam en buiten Nederland aan de man brengen. Wanneer Koning Willem I het octrooi in 1828 verleent is dit een niet onbelangrijke mijlpaal voor Van Houten die vanaf dat moment in de naamgids voor Amsterdam vermeldt wordt als Fabrikant van geoctroijeerde Poeder-chocolade.

uit: De Avondpost, 10 juni 1891. Cacaoblikje met papierenwikkel collectie HBB

Reclame en Van Houten gaan vanaf dat moment hand in hand. In alle vooraanstaande steden over de hele wereld hingen reclameborden van Van Houten. Bovendien werd de firmanaam overal op gedrukt waar dat maar kon. Bouwplaten, boekenleggers, ansichtkaarten, schemerlampen, wandborden en serviesgoed. Toonaangevende illustrators zoals Toorop, Wenckebach, Van Tussenbroek, Hoytema en later ook Posthuma werden door Van Houten ingeschakeld om fraaie tekeningen te maken, waar dan het beeldmerk van Van Houten naast gezet werd. Kosten noch moeite werden gespaard om fraai en vaak ook zeer kunstig drukwerk te laten maken. Er waren talrijke acties waarmee prenten of blikjes konden worden gespaard: de promotieproducten waren onderhand nog populairder dan de cacao. Dit is kenmerkend voor de toonaangevende rol die Van Houten speelde in de periode van 1890 tot 1940.

In onze collectie bevinden zich dan ook allerhande voorwerpen van deze firma die we u graag eens laten zien.

In de jaren ’30 is de lachende confiseur een reclamefiguur die we meer en meer op de voorgrond zien treden.

Het is het gezicht van “een vriendelijk mensch, die u voor zich tracht te winnen” Achter de charme van zijn winnende glimlach schuilt de rotsvaste overtuiging dat zijn firma, die gedurende zoo lange tijd in alle landen der wereld een lichtend voorbeeld was van Hollandsche kwaliteit, degelijkheid en ondernemingsgeest, ook in eigen land op het gebied van chocolade en bonbons de eerste moet zijn en blijven.

“Het is het gezicht van een vakman die weet wat hij kan en die, zonder hoovaardig te zijn, daarop met recht trotsch is. Hij zal slechts leveren wat naar zijn beste overtuiging de scherpste critiek met eere kan doorstaan”, aldus een advertentie uit Ons Eigen Tijdschrift, september 1934.

 

Naast de hele oude, grote en miniatuur blikverpakkingen van Van Houten tonen wij ook graag een grote variatie aan luxe en imitatie zilveren trommels die Van Houten heeft uitgegeven. Al dan niet met fijn geciseleerd deksel, met Van Houten’s camee, met de zeepaardjes of wat te denken van de zwaar metalen trommel “Terracotta”.
De bridge cassette wordt in twee kleuren beschikbaar gesteld. Van buiten is de doos  met een toepasselijk, smaakvol decor en met het woord Bridge versierd – geen enkele reclame, niets, dat er later aan herinnert, waarvoor de doos oorspronkelijk heeft gediend…… Van Houten is ervan overtuigd , dat elk rechtgeaard bridge en bonbonliefhebber deze doos zal willen bezitten.

Ook de kwaliteit van dit artikel bevestigt weet, wat wij door de hoedanigheden van elk onzer artikelen trachten te bewijzen: Van Houten, C’est bon … bon”.

Bron:       
– Weesper Courant, 26 augustus 1997
– Cacao-en Chocoladefabriek C.J. v Houten & Zn 1815-1971, Peter van Dam, 2012
– Van Houten’s eigen tijdschrift, diverse jaargangen

©Museum Het Behouden Blik, Uithuizermeeden

 

 

 

met aandacht vergaard, een kijkje waard!